ایستگاه بندر انزلی
ماه
معدل حداکثر
معدل حداقل
حداکثر مطلق
حداقل مطلق
متوسط
دی
۳/۱۰
۱/۴
۲۱
۰
۵/۱۰
بهمن
۷/۱۲
۶/۶
۴/۲۴
۲
۲/۱۳
اسفند
۶/۱۰
۲/۶
۱۸
۱
۵/۹
فروردین
۴/۱۴
۱/۱۱
۸/۲۲
۲/۷
۱/۱۶
اردیبهشت
۳/۱۷
۲/۱۴
۶/۲۲
۶/۱۰
۶/۱۶
خرداد
۳/۲۶
۸/۲۰
۴/۲۹
۲/۱۶
۹/۲۲
تیر
۶/۲۸
۳/۲۳
۶/۳۰
۸/۱۸
۷/۲۴
مرداد
۸/۲۹
۹/۲۳
۳۲
۲۰
۲۶
شهریور
۵/۲۷
۲/۲۲
۸/۳۳
۶/۱۴
۲/۲۴
مهر
۷/۲۳
۶/۱۸
۲۶
۲/۱۶
۱/۲۱
آبان
۳/۲۰
۸/۱۳
۳۱
۲/۵
۱/۱۸
آذر
۱۲
۸/۶
۱۵
۸/۴
۹/۹
مأخذ: سازمان هواشناسی کشور
نمودار ۴-۱: تغییرات ماهیانه پارامترهای دما در ایستگاه بندرانزلی
۴-۲-۳-۲. بارندگی
با نگاهی به آمار بارندگی شهرهای جنوبی دریای خزر در می‌یابیم که میزان بارندگی در طول سواحل جنوبی دریای خزر متغیر و از غرب به شرق کاهش می‌یابد که این اختلاف بارش بسیار بالاست. شهر بندر انزلی با ۸/۱۸۴۵ میلیمتر بارش سالیانه، نه تنها در سواحل جنوبی دریای خزر بلکه در کل کشور ایران بیشترین میزان بارندگی را داراست. توزیع میانگین ماهانه بارندگی نشان میدهد که حداقل میانگین درازمدت در این ایستگاه به مقدار ۴۶ میلیمتر در تیرماه و حداکثر آن ۸/۳۳۳ میلیمتر در مهرماه می‌باشد(جدول شماره ۴-۴).
جدول ۴-۴: تغییرات میانگین ماهانه بارندگی در ایستگاه بندرانزلی
ماه
مهر
آبان
آذر
دی
بهمن
اسفند
فروردین
اردیبهشت
خرداد
تیر
مرداد
شهریور
بارندگی
۸/۳۳۳
۸/۲۹۷
۱/۲۱۶
۴/۱۷۲
۱۲۲
۵/۱۱۱
۳/۵۵
۲/۴۹
۴/۵۲
۴۶
۶/۱۱۷
۷/۲۶۶
اداره هواشناسی شهر بندرانزلی، ۱۳۸۸
نمودار ۴-۲: تغییرات میانگین ماهانه بارندگی در ایستگاه بندرانزلی
از نظر توزیع بارندگی فصلی (جدول شماره ۴-۵)، فصل پاییز با ۸۴۷.۷ میلیمتر بارندگی بیشترین بارندگی و فصل بهار با ۱۵۶.۹ میلیمتر کمترین بارندگی فصلی را دارا می‌باشد. همچنین انزلی درفصل زمستان ۴۰۵.۹ میلیمتر بارندگی فصلی و در فصل تابستان ۴۳۰.۳ میلیمتر بارندگی را به خود اختصاص داده است. لذا کمترین بارندگی به بهار و بیشترین آن به فصل پائیز تعلق دارد. شهر انزلی حتی در تابستان حداقل ۲۰ میلیمتر بارش ماهانه دارد.
جدول ۴-۵: میانگین بارندگی فصلی ایستگاه انزلی
فصل
پاییز
زمستان
بهار
تابستان
بارندگی فصلی
۸۴۷.۷
۴۰۵.۹
۱۵۶.۹
۴۳۰.۳
درصد بارندگی فصلی
۴۵.۹۲
۲۱.۹۹
۸.۵۰
۲۳.۳۱
نمودار ۴-۳: درصد بارندگی فصلی سالیانه ایستگاه انزلی
۴-۲-۳-۳. رطوبت نسبی
میانگین سالیانه رطوبت نسبی در ایستگاه بندر انزلی ۸۲ درصد می‌باشد. توزیع ماهانه میانگین رطوبت نسبی (جدول شماره ۴-۶)، نشان میدهد که حداقل میانگین در این ایستگاه ۷۹ درصد در تیر ماه و حداکثر آن در ماه آذر با ۸۷ درصد است. در مجموع روند تغییرات رطوبت نسبی در ماه‌های فروردین تا شهریور افزایش یافته و در سایر ماه‌ها دارای نوسان بوده و تغییر بسیار زیادی در آن مشاهده میگردد. به هر حال این ارقام نشانگر رطوبت بالای منطقه است. میانگین حداکثر سالیانه رطوبت نسبی ۹۳ درصد می‌باشد و میانگین حداقل سالیانه رطوبت نسبی ۷۳ درصد می‌باشد.
جدول ۴-۶: تغییرات میانگین ماهانه بارندگی در ایستگاه بندرانزلی
ماه
مهر
آبان
آذر
دی
بهمن
اسفند
فروردین
اردیبهشت
خرداد
تیر
مرداد
شهریور
بارندگی
۸۲
۸۶
۸۷
۸۴
۸۵
۸۱
۸۴
۸۵
۷۸
۷۹
۷۴
۷۹
اداره هواشناسی شهر بندرانزلی، ۱۳۸۸
نمودار ۴-۴: میانگین ماهیانه پارامترهای رطوبت نسبی در ایستگاه بندرانزلی
۴-۲-۳-۴. ابرناکی
داده‌های ایستگاه هواشناسی انزلی نشان میدهد که این منطقه در تمام ماهای سال دارای ابرناکی۱۸ بوده و بیشترین و کمترین مقدار ماهانه آن به ترتیب مربوط به ماه‌های اسفند (۲۰%) و خرداد (۶.۱%) می‌باشد. در مجموع بیشترین ابرناکی در ماه‌های فروردین تا مهر ماه بوده و کمترین ابرناکی در ماه‌های شهریور تا اردیبهشت می‌باشد.
جدول ۴-۷: متوسط ماهانه تعداد روزهای همراه با ابر در ایستگاه انزلی
ماه
مهر
آبان
آذر
دی
بهمن
اسفند
فروردین
اردیبهشت
خرداد
تیر
مرداد
شهریور
سالانه
ابرناکی
۱۵.۶
۱۶.۷
۱۶.۶
۱۶.۷
۱۶.۴
۲۰
۱۶
۱۱.۲
۶.۱
۶.۳
۸.۸
۱۲.۲
۱۶۲.۶
نمودار ۴-۵: متوسط ماهانه تعداد روزهای همراه با ابر در ایستگاه انزلی
۴-۲-۳-۵. ساعات آفتابی
ساعات آفتابی۱۹ ماهیانه در ایستگاه انزلی نشان میدهد که بیشترین ساعات آفتابی در ماه تیر با ۲۵۴.۲ درصد و کمترین ساعات آفتابی در ماه بهمن با ۸۷.۸ درصد می‌باشد. داده‌های جدول ۴-۸ نشان میدهد که شهریور تا اردیبهشت ماه دارای بیشترین ساعات آفتابی بوده و مجموع سالیانه ساعات آفتابی در این ایستگاه ۱۷۸۰.۷ درصد می‌باشد.
جدول ۴-۸: متوسط ماهانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی
ماه
مهر
آبان
آذر
دی
بهمن
اسفند
فروردین
اردیبهشت
خرداد
تیر
مرداد
شهریور
سالانه
ساعات آفتابی
۱۲۱.۲
۹۵.۸
۸۹.۸
۹۰.۸
۸۷.۸
۹۳
۱۳.۸۱
۱۹۹.۸
۲۴۵.۳
۲۵۴.۲
۲۰۷.۸
۱۵۷.۱
۱۷۸۰.
۷
نمودار ۴-۶: متوسط ماهانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی
۴-۲-۳-۶. روزهای یخبندان
در بین ارقام به ثبت رسیده در برخی از نقاط استان گیلان سرمای ناشی از یخبندان تا ۲۰- درجه سانتیگراد نیز میرسد. بدیهی است که چنین حالاتی در اقلیم منطقه ممکن است پیامدهای اقتصادی وخیمی از لحاظ سرمازدگی داشته باشد. در ایستگاه انزلی بیشترین روزهای یخبندان در ماه‌های بهمن با ۳.۲ روز و دی با ۳ روز بوده و ماه‌های دی، آذر و اسفند نیز دارای یخبندان می‌باشد. مجموع یخبندان سالانه در این ایستگاه ۷.۵ روز می‌باشد. جدول شماره ۴-۹، وضعیت روزهای یخبندان در ایستگاه انزلی را نشان میدهد.
جدول ۴-۹: وضعیت روزهای یخبندان در ایستگاه انزلی
ماه
مهر
آبان
آذر
دی
بهمن
اسفند
فروردین
اردیبهشت
خرداد
تیر
مرداد
شهریور
سالانه
روزهای یخبندان
۰
۰
۰.۶
۳
۳.۲
۰.۷
۰
۰
۰
۰
۰
۰
۷.۵
نمودار ۴-۷: وضعیت روزهای یخبندان در ایستگاه انزلی
۴-۲-۳-۷. جهت و سرعت باد
استان گیلان به دلیل مجاورت با دریا و خشکی و همجواری با جلگه‌های ساحلی و کوهستانی و وجود مزارع سرسبز و جنگل‌های انبوه در آن، همیشه زمینههای لازم برای حرکت هوا و باد فراهم است. از این گذشته استان مزبور مانند دیگر مناطق کشور ما همواره در معرض توده‌ها و جریانهای هوای قاره‌ای قرار دارد که به نوبه خود خصائص اقلیمی آن را به وجود می‌آورد.
به طور عمده جریانات هوای مدیترانه‌ای باعث وزش باد گرم و خشک شدیدتری از طرف غرب و یا جنوب غربی به طرف سواحل دریای خزر میشدند. این باد گرم (گرمش، گرمیش، گرمیچ) زمینهای گل‌آلوده دشت را به سرعت خشک میکند و باعث ترکیدن چوب بست سقف خانه‌ها میشود. در ضمن این باد در اوایل بهار باعث ذوب شدن سریع برف‌های کوهستان وجاری شدن سیل میشود. علاوه بر بادهای ثبت شده در ایستگاه‌های هواشناسی، بادهای محلی نیز از اهمّیت چشمگیری برخوردارند. این بادها عموماً جریان‌هایی را شامل می‌شوند که تحت تأثیر ویژگی‌های طبیعی محلی قرار دارند و مهمترین آنها را میتوان به صورت زیر طبقه‌بندی نمود.
* بیرون وا: بادی که از جهت شمال می‌وزد.
* بیرون گیله وا : بادی که در زمستان و پائیز سبب باران میشود.
* دشته‌وا: بادی که در شمال غرب گیلان وزش داشته و در بهار و تابستان موجب ریزش باران میشود.
* کنار گیله وا : بادی که وزش آن از جهت شرق می‌باشد.
* سرتوک: باد شمال شرقی که در فصل بهار و تابستان و پائیز وزیده و جزء بادهای مهم است.
* خزری: باد شمال و شمال غربی است که سرد و طوفانی بوده و در زمستان خطرناک است.
* گرمش: بادی که در پائیز و زمستان از سمت جنوب وزیده میشود و دارای سرعت زیاد است و سوزان و خشک بوده و تأثیرات بدی در آب و هوای پائیز و زمستان می‌گذارد (اداره هواشناسی بندرانزلی، ۱۳۸۵).
جریان باد این شهر علیرغم رطوبت بالا از گرمای متوسط و جریان هوای مطبوع برخوردار است، همچنین بادهای متفاوت از جهات مختلف به این محدوده می‌وزند، در فصل زمستان معمولاً در یک تبادل سریع حرارتی و جابجایی ناگهانی طبقات مختلف بادهای گرم با جهت غالب جنوب غربی و شمال شرقی به جریان می‌افتد. معمولاً این باد سبب آتش سوزی مهیب در سطح شهرستان مخصوصاً مناطق جنگلی در روستاها شده و خسارات فراوانی به بار می‌آورد(موسی پور، ۱۳۷۴: ۱۶). سرعت باد غالب در بندر انزلی ۹/۶ نات است و از جهت شمالی می‌وزد. مقدار سرعت باد غالب در فصول پائیز و زمستان بیشتر از سایر فصول می‌باشد (مطالعات امکان سنجی منطقه نمونه گردشگری کپورچال، ۱۳۸۷: ۹). در جدول شماره ۴-۱۰، سرعت وزش باد به تفکیک ماه‌های سال نشان داده میشود.
جدول ۴-۱۰: حداکثر سرعت وزش باد در ایستگاه انزلی(متر بر ثانیه)
ماه
مهر
آبان
آذر
دی
بهمن
اسفند
فروردین
اردیبهشت
خرداد
تیر
مرداد
شهریور
سرعت باد (متر بر ثانیه)
۱۷
۱۹
۱۵
۱۶
۱۸
۱۳
۱۷
۱۴
۱۷
۱۳
۱۸
۱۳
نمودار ۴-۸: حداکثر سرعت وزش باد در ایستگاه انزلی (متر بر ثانیه)
۴-۲-۴. منابع آب
موقعیت مکانی شهرستان بندر انزلی در جلگه گیلان سبب شده تا از توان آبی مناسبی برخوردار باشد. به‌عنوان مثال تالاب بندر انزلی از عمده‌ترین منابع آب سطحی در این شهرستان به‌شمار میرود که در اختلاط با آب دریا و آبهای شیرین رودخانه‌های متعدد که به آن وارد می‌شوند تشکیل شده است و طبیعتاً بخشی که مرز بین دریا و تالاب می‌باشد دارای آّب شورتر و بخش‌های داخلی و جنوبی تقریباً دارای آب شیرین‌تر می‌باشد. رودخانه‌های شهرستان بندر انزلی شامل رودخانه‌هایی هستند که به حوزه آبخیز تالاب سرریز شده و در نهایت به دریای خزر وارد می‌شوند. تعداد این رودها حدوداً ۳۴ رودخانه کوچک و بزرگ بوده که برخی از آنها عبارتند از چاف‌‌رود، بهمبر، نَرگستان، مرغک، خالکائی، پلنگ آور، ماسوله رودخان، پسیخان، ترغه‌رودبار، گاز‌رودبار، هندخاله و پیربازار. رودخانه‌های کوچکی هم با نام‌های پاشا روگا، نهنگ روگا، راسته‌خاله روگا، سوسر روگا در محدوده داخلی شهرستان جریان دارند. غیر از سفیدرود (شاخه فرعی) تمامی رودخانه‌هایی که به این تالاب سرریز می‌شوند از ارتفاعات جنوبی استان گیلان یعنی دامنه‌های شمالی رشته کوه‌های البرز سرچشمه می‌گیرند(شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان گیلا
ن، ۱۳۸۵). در نقشه شماره ۴-۴، تعدادی از مهمترین رودخانه‌هایی که به تالاب انزلی سرریز می‌شوند نشان داده شده است.
کل توان آبی شهرستان بندر انزلی ناشی از: میزان بارندگی سالانه، میزان آبدهی سالان? رودخانه‌های جاری در آن و حجم آبهای زیرزمینی در شهرستان است که استحصال، ذخیره‌سازی و در نهایت مصرف بهینه این آّب‌ها در امر کشاورزی، صنعت و تأمین آب آشامیدنی سالم برای مردم این دیار بسیار حائز اهمّیت است. جدول شمار? ۴-۱۱ بیانگر توان آبی شهرستان بندر انزلی در سال ۱۳۸۵ است.
جدول ۴-۱۱: توان آبی شهرستان بندر انزلی در سال ۱۳۸۵
شرح
میزان
میزان آبدهی سالانه رودخانه‌ها
۴۸ میلیون مترمکعب
میزان بارندگی سالانه
۱۷۷۸ میلیمتر
حجم آبهای زیرزمینی
غیر قابل محاسبه دقیق
مأخذ: شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان گیلان، ۱۳۸۵
بدیهی است که جهت استفاده از توان آبی شهرستان ابتدا باید آن‌را با استفاده از سدهای موجود (مخزنی) و استخرها و آب بندان‌ها ذخیره نمود و سپس جهت مصرف در اختیار بخش‌های زیربط قرار دارد. نقش سدهای انحرافی، انحراف آب حاصل از سدهای مخزنی یا سایر منابع آبی است و تعداد آنها در سطح استان محدود (کلاً ۵ سد مخزنی) می‌باشد. شهرستان بندر انزلی فاقد سد انحرافی است (سیمای اقتصادی اجتماعی، ۱۳۷۷: ۱۰۲)
۴-۲-۵. خاک‌شناسی
شن‌های ساحلی که در نوار شمالی منطقه و در کناره دریای خزر قرار گرفته‌اند بخشی از جلگه گیلان است که در این شهرستان در مناطق نزدیک به دریا فاقد پوشش گیاهی بوده و قابلیت زراعی ندارند. در حالیکه در نقاط دورتر به‌علت بوجود آمدن هوموس (گیاه‌خاک) و ایجاد چسبندگی در ذرات خاک که امکان نگهداری آب و رشد گیاه را پدید می‌آورد، رویش گیاهان در این خاک‌ها مشاهده میگردد. خاک‌های چمنی مرطوب، نسبتاً مرطوب و خاک‌های نیمه تالابی بخش دیگری از اراضی جلگه گیلان را تشکیل می‌دهند. خاک‌های چمنی مرطوب و نسبتاً مرطوب غالباً برای کشت برنج مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.
انواع خاک‌های موجود در شهرستان بندر انزلی عبارتند از:
* رسوبات دریایی
این ر